Ik kreeg lange tijd de kriebels bij het woord ‘verantwoordelijkheid’. Het had iets zwaars. Het woord, maar met name de mate van bewustzijn, energetische integriteit en het feit dat alles een impact heef op alles en iedereen, vermeed ik liever. Hoe fijn is het om in Lallaland te leven en te denken dat alles wat je doet alleen met jou te maken heeft? Neem het snuiven van een lijntje coke. Wie staat erbij stil dat dit witte poeder niet alleen je neusgaten, lichaam, gezondheid en bewustzijn aantasten, maar dat je hiermee onderdeel uitmaakt van een gewelddadig en crimineel systeem?
Ik zat onlangs in een taxi in London. De taxichauffeur reageerde enthousiast toen ik vertelde dat ik in Amsterdam woon. Hij was er een paar keer geweest, zo zei hij. ‘You live in a country with a lot of freedom.” Klopt zei ik, en ik voelde waar hij op aanstuurde. We hadden het over vrijheid en wat dit dan betekent. Voor mijn gevoel zijn we de grenzen van vrijheid ruim overschreden, zei ik. Er is onlangs een jonge man vermoord, nog geen 300 meter van mijn huis vandaan. Zo’n moord gaat niet over de prijs van tulpen, zei ik.
Ik vertelde hem dat ik elke dag last heb van de geur van wiet, die ongewenst mijn neusgaten bereikt. Soms loop ik met mijn hand over mijn neus en mond. Zouden de mensen die joints roken op straat hier weleens bij stilstaan?
Elke dag worden er in het Amsterdamse rioolwater sporen van cocaïne gevonden, uitgeplast door snuivers. Ik heb daar nooit bij stilgestaan. Ik denk eigenlijk nooit na over het rioolwater, terwijl het wel onderdeel uitmaakt van het universum waarin ik leef. Politiechef Aalsberg van Amsterdam drukt mij met mijn neus op de feiten in een inspirerend interview in het NRC. 40.000 lijntjes cocaïne worden dagelijks in alle lagen van de bevolking gebruikt, zowel in de Bijlmer als binnen de grachtengordel, en dus ook op maandag en dinsdag. Cocaïne, zo stelt hij, beschouwen we inmiddels als volkomen onschuldig.
Waar een vraag is, is een aanbod. Waar een vraag is naar drugs, is een aanbod aan drugs. En zo houden gebruikers en steeds jongere mannen een crimineel en gewelddadig systeem in stand, waarbij het bij de gebruikerskant om een tijdelijke verdoving, onttrekken uit de realiteit en het niet willen dealen met wat er werkelijk is gaat en aan de dealerkant om snel veel geld verdienen en macht. Schrikt het nietsontziende geweld de jongeren dan niet af wordt Aalsberg gevraagd. “Als de verleiding groot genoeg is, hebben ze weinig oog voor de risico’s.”
Hoe onschuldig is dat ene lijntje coke eigenlijk? Breder getrokken: wat is de impact van elke handeling, beweging, keuze, gedachte en emotie die we in elk moment doen, maken of hebben?
De woorden dat we coke als volkomen onschuldig zijn gaan beschouwen, blijven bij me hangen. Zien we het geweld dat ermee gepaard gaat in de zogenaamde ‘onderwereld’ dan ook als volkomen onschuldig? We leven in één wereld, niet twee. Ik ben geloof ik niet de enige die het woord ‘verantwoordelijkheid’ lange tijd liever vermeden heeft als de pest.
